Çerezler en basit haliyle kullanılan tarayıcı tarafından kullanılan bilgisayarların sabit diskinde saklanan küçük bilgilerdir. Girilen Web sitesindeki her bir tıklama işlemi kullanılan bilgisayara iz bırakmaktadır. Bunun oldukça basit bir nedeni vardır. Çerezler, daha önce de aynı web sitesine girildiyse hızlı bir biçimde site içerisinde hareket etmeyi sağlayarak vakit kaybını önlemeyi amaçlar. Bu çerezler aynı zamanda siteyi ziyaret eden kullanıcıların tercihleri hakkında bilgiler içermektedir. Gelişen teknoloji ile birlikte kullanıcılar alışverişlerini artık online olarak web sitelerinden gerçekleştirmeye başlamıştır ve bu oran gün geçtikçe artmaktadır. Bu yüzden ziyaret edilen web sitelerinde kullanıcıların davranışları izlenerek takip edilir ve böylelikle de ziyaretçiye özel reklamlar yapılır. Bu bilgilerin kaydedildiği minik dosyalara tanımlama bilgisi olarak da geçen cookie ya da çerez denir.
Web siteleri çoğunlukla çerez yönetimini ve çerezleri kullanır. Yukarıda bahsedilen özelliklerinin sunduğu kolaylıklarının yanı sıra çerezler web sitesini ziyaret eden kullanıcıların konumlarından dillerine, site üzerinde gerçekleştirildiği kişisel tercihlerden web sitesini daha önce ziyaret edip etmediğine, eğer ziyaret ettiyse neler yaptığı gibi bilgileri hatırlamak için kullanılır. Buna en güzel örnek olarak alışveriş sitelerinin çerez yönetimi verilebilir. Ziyaretçinin karşısına gelen ve sepete eklediği ürünlerin hatırlatan bildirimler çerez kullanılarak yapılır. Çerezlerin bu gibi özellikleri online alışverişe hız üstüne hız kazandırmıştır.
Her web sitesinin kullandığı çerez yönetimi kısmen değişse de mutlaka bulundurması gereken çerez türleri vardır. Bu kapsamda web sitelerinde çerez yönetimi zorunludur denebilir. Her web sitesi mutlaka zorunlu ve teknik çerezler kullanır.
Saklandığı süre ya da kullanım bakımından pek çok çerez türü bulunsa da her sitede bulunan bir çerez türü olan zorunlu/teknik çerezler, ziyaretçinin o web sitesini kullanması için kabul etmek zorunda olduğu bir çerez türüdür. Web sitesinde hareket edebilmek ve web sitesinin özelliklerinden yararlanabilmek, web sitesinin sunduğu temel hizmetlerinden faydalanabilmek için kullanılan çerezlerdir. Zorunlu çerezler sistemin yönetilmesini ve sahte işlemlerinin önlenebilmesi için gereklidir. Bu yüzden bankalardan haber sitelerine, ticaret sitelerinden aklınıza gelebilecek her türlü web sitesinde çerez yönetimi mevcuttur. Ancak çerez türleri oldukça çeşitlilik gösterdiğinden web sitelerinin çerez yönetimi de değişkenlik gösterir. Web sitelerinde çerez yönetiminin sağlanması için çerez yönetimi platformlarının kullanılması gerekir.
Çerez Yönetimi
Çerezlerin kullanıcının cihazında saklanması veya kullanılması, kullanıcının onayını gerektirir. Bu ise çerez kullanan web sitelerinin ziyaretçilerine açıklaması gereken bir sorundur. Bu yüzden çerez yönetim sürecini kolaylaştırmak adına şirketler ya da kurumlar çerez yönetim platformlarını kullanmayı tercih ederler. Şirketler ve kurumlar çevrimiçi kaynaklardan veri toplamadan, paylaşmadan ya da satmadan önce kullanıcı onayını yasal bir şekilde belgelemek ve yönetmek zorundadır. Bu da şirketler tarafından kullanılan çerez yönetim sistemleri tarafından gerçekleştirilir. Çerez yönetim platformu çerezlerin belirtilen tüm taraflarca kullanılmasına izin verilmesi ya da iptal edilmesi mümkün kılar. Kullanıcı ya da ziyaretçi iznine ilişkin veriler çerez yönetimi hizmet sağlayıcıları tarafından yasal olarak saklanabilmektedir. Böylelikle bu tür bilgiler herhangi bir bilinmeyen veri işleme olmadan önce reklam şirketleri gibi üçüncü taraflar ile paylaşılabilir.
Çerez Politikası
Çerez politikası mobil uygulamanın ya da web sitesinin çerezleri nasıl ve kimler ile kullandığını açıklamayı amaçlamaktadır. Buna ek olarak çerez politikası ziyaretçi ya da kullanıcı deneyimini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu yüzden ziyaretçi deneyimini iyileştirmek adına kullanıcı ya da kullanıcının web site üzerindeki davranışı içeren kişisel bilgileri de kapsar.
Bölgeden bölgeye hatta ülkeden ülkeye göre değişim gösterse de çerez politikalarında bulunması gereken bilgiler genel olarak aynıdır. Çerez politikası; çerezin ne olduğunu, kişisel verilerin nasıl toplandığını, ziyaretçinin ve üçüncü tarafların kullandığı çerez türlerini, ziyaretçinin çerezleri nasıl devre dışı bırakabileceğini, çerez tercihlerinin nasıl ayarlanabileceğini ve en önemlisi ise kişisel verilerin toplanma sebeplerini açıklayan bilgiler içermelidir. Bu bilgilerin ziyaretçi tarafından kolaylıkla ulaşılabilmesi ve anlaşılabilmesi gerekir. Ziyaretçilerin bu bilgilere kolay ve hızlı ulaşabilmesi ve anlayabilmesi o web sitesinin çerez politikalarının iyi çalıştığının göstergesidir.
Çerez ve Gizlilik Politikası Arasındaki Fark Nedir?
Günümüzde çerez politikası ile gizlilik politikası birbirine çok fazla karıştırılmaktadır. Gizlilik politikası kullanıcı verilerini, pazarlama fırsatlarını, kayıt formlarını, kişisel verilerin işlenmesini ve saklanmasını kapsamasına rağmen, çerez politikası daha spesifiktir ve çerez kuralları içerir.
Gizlilik politikasının amacı çerez politikasından daha farklıdır. Şirketlerin müşterilerine onların kişisel verilerini nasıl toplayıp dağıttığı ve kullandığını açıklayan bir politikadır. Dünyada gittikçe artarak aksiyon alınmaya ve denetlenmeye çalışılan bir konu olan veri gizliliği konusu sıkı ve ciddi veri gizliliği düzenlemelerini de beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, veri gizliliği düzenlemeleri ve veri koruma kuralları, gizlilik politikaları içerisinde hangi kişisel verilerin toplandığını, neden toplandığını, bunlara kimlerin erişebileceğini ve kullanıcıların kişisel verilerini nasıl kontrol edebileceğini açıkça belirtilmesi zorunludur.
Kullanıcı veya ziyaretçilerinin hareketlerini izlemek için artık çerezler kullanılıyor. Bu kapsamda da çerez yönetme süreci öncelikle çerezler için kullanıcıdan onay almak, neden toplandığı, nerede kullanılacağı gibi bilgileri açıklamak ve bunlara ek olarak toplanan izinleri güncellemek gibi aşamaları içerir. Bu kapsamda da yukarıda bahsettiğimiz gibi çerez yönetim platformları devreye giriyor. Yasal gerekliliklere uygun olarak web sitelerinde çerezleri toplayarak saklayan bu platformlar güvenilir çerez kullanımı sağlıyor. Bu yüzden web siteleri ziyaretçilerinden topladığı çerezler için onlara bu çerezler hakkında bilgilendirmeler yapmaktadır ve izin isteği gibi özellikler kullanmaktadır.
